حالا که از احتمال جایگزین شدن ADSL با اینترنت ماهواره صحبت کردیم، خوب است که در مورد تفاوت این دو هم، اشاراتی داشته باشیم. در سرویسهای ADSL روال به این صورت است که کاربران در ازای انتخاب سرویس حجمی محدود یا نامحدود، مبلغ خاصی را میپردازند و در صورت تمام شدن حجم بسته خود، هزینههای اضافی و به صورت پلکانی پرداخت میکنند. ضمن اینکه اداره مخابرات محل کاربر، بایستی قادر به ارائه ADSL بوده و فاصله کاربر از این مرکز نیز، نباید مسافت طولانی باشد چرا که در صورت زیاد بودن فاصله، کاربران با افت شدید سرعت روبه رو خواهند شد. البته شرکتهایی که اینترنت ADSl را ارائه میدهند باید قوانین فیلتر کردن بعضی از سایتها را با توجه به قوانین کشورشان اجرا نماید.
اما این محدودیتها در اینترنت ماهوارهای وجود ندارد و کاربران با پرداخت هزینه ای ناچیز میتوانند از یک ارتباط پرسرعت، نامحدود و بدون پروکسی استفاده کنند. در واقع سرویسهای ماهوارهای برای دانلود و مصرفهای بالا بسیار مناسب هستند.
ماهوارههای کنونی مخابراتی در مدار ۳۶ هزار کیلومتری زمین قرار دارند. این فاصله زیاد باعث میشود تا استفاده از اینترنتهای ماهوارههای کنونی با تاخیر قابل ملاحظه، خدمات ضعیفی را عرضه کنند. این خدمات با تاخیری که حدود ۲۴۰ میلی ثانیه است کار میکند. برای آنکه اینترنت برقرار باشد، امواج باید فاصله ۳۶ هزار کیلومتری از زمین را که با سرعت نور طی میشود چندین بار طی کنند.
اما قرار گرفتن در مدار ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین این تاخیر را عملا از بین میبرد. ماهوارههای استارلینک در مدار نزدیک زمین قرار میگیرند که تقریبا ۷۲ برابر نزدیکتر از ماهوارههای مخابراتی دیگر به زمین است. این نزدیکتر بودن کیفیت بیشتر اینترنت را ایجاد میکند.
برای دریافت امواج ماهواره استارلینک به یک سیستم کوچک دریافت و ارسال امواج نیاز است که توسط استارلینک عرضه میشود. سرعت این شبکه در گام اول ۱۰۰ مگابیت در ثانیه و در فاز نهایی به بیش از یک گیگ در ثانیه میرسد.
در واقع وعده استارلینک این است که تاخیر اتصالات اینترنتی را به ۲۰ میلیثانیه میرساند؛ تاخیری که برای نخستین بار برای کاربران نامحسوس خواهد بود. این یعنی اینترنتی دستکم ۲۵ برابر سریعتر از سریعترین سرویسهای اینترنت روی زمین. به عنوان مثال، شما میتوانید یک بازی گرافیکی سنگین را در سطح رقابتی بازی کنید و همزمان از نتفلیکس فیلمی با کیفیت 4K ببینید و چندین فایل مختلف را دانلود کنید، بدون اینکه لحظهای روند ارسال و دریافت دادهها با وقفه مواجه شود.
در این قسمت میخواهیم در مورد سوء تفاهمی که در مورد استارلینک ایجاد شده است، پاسخ دهیم تا موضوع روشن شود. اینترنت استارلینک به free internet معروف شده است که این موضوع برای برخی از افراد، شفافسازی نشده است. منظور از free internet، اینترنت رایگان نیست! در برخی از صفحات مجازی این شایعه منتشر شده بود که اینترنت ماهواره ای استارلینک در تمام زمین رایگان ارائه خواهد شد! این شایعهی عجیب باعث خوشحالی خیلی از مردم شده بود که البته با اعلام قیمت رسمی اینترنت استارلینک شفاف سازی صورت گرفت و در واقع این شک و شبهه از بین رفت.
اما منظور اصلی از free internet، اینترنت آزاد است. به این معنا که اینترنت استارلینک هیچ گونه محدودیت و فیلترینگی ندارد و همه کاربران بدون هیچ مشکلی میتوانند به تمامی وبسایتها دسترسی داشته باشند. البته از گفتن این خبر هم چیز زیادی نگذشته بود که سخنگویان پروژه استارلینک چیزی خلاف این خبر اعلام کردند.
شرکت اسپیس ایکس اعلام کرد در راستای همکاری با دولتها با قوانین آنها کنار خواهند آمد. طبیعتا اسپیس ایکس نمیتواند بدون اجازه دولتها اینترنت خودش را به دست مردم برساند. برای دریافت این اجازه هم نیاز دارد تا به قوانین مربوط به هر کشوری توجه کند و آنها را اجرا نمایند.
با توجه به این موضوعاتی که مشخص کردیم و اعلام موضع هایی که شرکت Space X انجام داده است، باید منتظر ماند و دید که بالاخره منظور از Free Internet که در مورد استارلینک بکار میرود، چیست.
شاید برای شما هم این سؤال پیش آمده باشد که چطور میشود سیگنالی که به فضا میرود و دوباره به زمین برمیگردد و بهوسیله گیرندهها دریافت میشود، از سیگنالی که درون فیبرهای نوری روی زمین است و مسیر کوتاهتری را طی میکند، سریعتر به مقصد برسد؟
اینجاست که باید به تفاوت سرعت حرکت امواج الکترومغناطیسی در شیشه یا همان فیبر نوری و خلأ فکر کنید تا پاسخ را پیدا کنید. نور که شکلی از امواج الکترومغناطیسی است، در فیبر نوری بسیار کندتر از خلأ حرکت میکند. برای همین است که فاصله بیشتر را هم در زمانی کوتاهتر طی میکند. باتوجه به نتایج آزمایشهای سرعتی که بهتازگی منتشر شده، مشخص شده است که میزان تأخیر اینترنت استارلینک بین ۳۰تا۹۰ میلیثانیه است و حتی بعضی کاربران میزان تأخیر ۲۰و۲۱ میلیثانیه را نیز گزارش دادهاند.
اجرای پروژه استارلینک از سوی Space X برای جهانی شدن، سختیهای فنی و مالی زیادی دارد. اما اگر توان فنی و مالی مهیا شده و این پروژه اجرا شود، بازهم موانع و مشکلاتی برای جهانی شدن بر سر راه آن قرار دارد.
کاربران جهانی برای استفاده از تجهیزات مورد نیاز اینترنت ماهوارهای استارلینک، ممکن است با دو مشکل مواجه شوند. یکی از آنها تحریمهایی است که آمریکا برای برخی کشورها در نظر گرفته است (البته ممکن است آمریکا با نیت خاص در این خصوص تحریم ها را کنار بگذارد.) مشکل دوم محدودیت در برخی کشورهاست که خرید، نصب و استفاده از این تجهیزات را غیر قانونی اعلام میکنند. البته پرداخت هزینههای اشتراک هم از دیگر مشکلات است که در بسیاری از کشورها کاربران راه های ارتباط بانکی برای پرداخت را به دلایلی از جمله تحریمها در اختیار ندارند.
این موضوع میتواند اتفاقی عجیب، اما در نوع خود جالبی باشد که در ارائه اینترنت ماهواره ای هم، برخی از شرکتهای بزرگ با یکدیگر رقابت کنند. شرکت آمازون اجازه دارد با ارسال ۳ هزار و ۲۳۶ ماهواره به فضا اینترنت پرسرعت برای سراسر جهان فراهم و با پروژه اینترنت ماهوارهای استارلینک رقابت کند. کمیسیون فدرال ارتباطات آمریکا به شرکت آمازون اجازه داده با بودجه ۱۰ میلیارد دلار یک خوشه ماهواره اینترنتی در مدار زمین بسازد. این طرح در حقیقت با پروژه اینترنت ماهوارهای آقای ایلان ماسک رقابت میکند. طبق اسناد موجود شرکت آمازون میتواند سیستم «کوییپر» را توسعه دهد که شامل ۳ هزار و ۲۳۶ ماهواره اینترنتی است.
در این پروژه ماهوارههای اینترنتی به سه ارتفاع مختلف از زمین فرستاده خواهند شد. شرکت آمازون مدعی است با ارسال ۵۸۷ ماهواره به مدار زمین میتواند سرویس اینترنت را برای مشتریان فراهم کند. این درحالی است که پروژه اینترنت ماهوارهای استارلینک برای آغاز سرویسرسانی حداقل به ۶۰۰ ماهواره در مدار زمین نیاز دارد. آمازون همچنین ادعا میکند این پروژه چند میلیارد دلاری علاوه بر ایجاد فرصتهای شغلی فراوان و مناسب در آمریکا، اینترنت پرسرعت برای نقاط دورافتاده جهان را نیز فراهم میکند. این شرکت نخستین بار در سال ۲۰۱۸ طرح خود برای ایجاد سیستم کوییپر را اطلاع رسانی کرد. اما تاییدیه کمیسیون فدرال ارتباطات به آمازون اجازه میدهد فرآیند ارسال ماهوارههای اینترنتی به فضا را آغاز کند. بر اساس محاسبات و پیش بینیها، ۳ هزار و ۲۳۶ ماهواره این طرح میتوانند برای ۹۵ درصد جمعیت جهان اینترنت فراهم کنند.
طبیعتا، تا اینجای مقاله با توجه به نکات جالبی که در مورد پروژه استارلینک ذکر شده و امکاناتی که این پروژه در اختیار کاربران قرار خواهد داد، شاید بخواهید بدانید که چه امکاناتی لازم است تا هر شخص در منزل یا محل کار خودش یا هر نقطه ای که بخواهد، از اینترنت ماهواره ای بهره ببرد؟
ترمینالهای استارلینک که ایلان ماسک به آنها «بشقابپرندههای پایهدار» میگوید، قرار است با قیمتی ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلاری به مشتریان عرضه شوند. گفته شده برای بهرهگیری از سرویس اینترنت ماهوارهای این شرکت، کاربران کافی است این دو حرکت را به هر ترتیبی که میخواهند انجام دهند: «ترمینال را به برق وصل کنند و آن را رو به آسمان قرار بدهند». نکته کلیدی این است که ترمینال باید نمای بازی به آسمان داشته باشد. نصب آن نیاز به دانش تخصصی نخواهد داشت و موتورهایی که درونش تعبیه شده، با اسکن کردن آسمان آن را در موقعیت بهینه برای ارسال و دریافت دادهها قرار خواهند داد.